Pionier to pierwszy powojenny polski odbiornik radiowy, opracowany w roku 1948 przez zespół inż. Wilhelma Rotkiewicza. Był odbiornikiem uniwersalnym, przystosowanym do zasilania z sieci prądu przemiennego lub stałego o napięciu 220 lub 120V. Miał charakterystyczną, kwadratową skalę zegarową.

Pionier (49a) to druga z kolei odmiana tego odbiornika. Różnice w stosunku do poprzednika, Pioniera (48) to:

• pionowe ustawienie osi kondensatora zmiennego
• inny, bardziej skomplikowany przebieg linki napędu skali
• konstrukcja przełącznika zakresów – krótsza oś, inny mechanizm zapadki ustalającej kąt obrotu.

Na tylnej ściance nadal widnieje nazwa wytwórcy PAŃSTWOWA FABRYKA ODBIORNIKÓW RADIOWYCH. Produkowany był w pierwszej połowie 1949 roku a wielkość produkcji ocenia się na ok. 10 tys. egzemplarzy.

Ta wersja Pioniera oraz poprzednia Pionier (48) nazywane były przez dawnych radiotechników „pierwszym pionierem”. W spisie SP6HUK odbiorniki te zaliczone są do pozycji Pionier U1.

Następcą Pioniera (49a) był Pionier (49b). Więcej szczegółów oraz opis wszystkich odmian Pioniera można znaleźć  w artykule Historia Radia Pionier.