oldradio.pl katalog starej radiotechniki
 
 
Karta katalogowa nr 249
liczba wyświetleń: 20318
Producent: Diora
Model: Fagot DMT-301 21403
Rodzaj sprzętu: Radioodbiornik
Klasyfikacja: stacjonarny
Zakresy: D,S,K,U
Kraj: Polska
Rok produkcji: 1970-72
Zasilanie: sieć, zmienny
Wymiary: 600x195x190 mm, ok. 8 kg
Elementy aktywne: tranzystory
AC180/181, tranzystory 12
Opis:

Fagot DMT-301 to pierwszy w Polsce w pełni tranzystorowy odbiornik stacjonarny z zasilaniem sieciowym, który wszedł do produkcji seryjnej. W 1970 roku powstało pierwszych 179 egzemplarzy a pierwsza informacja o radiu ukazała się w marcu 1971 r. w notatce "Nowe opracowania sprzętu RTV w przemyśle krajowym" w miesięczniku RiK-1971/3 s.53. a schemat w RiK-1972/4 s.99. Oficjalna prezentacja odbyła się na 40 Międzynarodowych Targach Poznańskich w czerwcu 1971 r. Jesienią 1971 r. załoga Diory dla uczczenia VI Zjazdu PZPR podjęła zobowiązanie obniżenia ceny Fagota o 250 zł. Produkcja seryjna miała miejsce w latach 1971-72 i wyniosła prawie 100 tys. sztuk.

Obudowę i elementy sterujące przejął Fagot z produkowanej w tym czasie serii DML, w szczególności z ostatniego odbiornika lampowego Klawesyn DML-306. Litery DML w symbolu oznaczały Domowy Monofoniczny Lampowy a DMT - Domowy Monofoniczny Tranzystorowy. Skrócona o 3 cm obudowa wykonana jest z twardej płyty wiórowej, oklejona naturalnym fornirem i politurowana. Przód odbiornika stanowi duża skala z szarego plexiglasu. Po prawej stronie widnieje na niej nowy znak firmowy fabryki – UNITRA-DIORA. Nazwa radia znalazła się na maskownicy głośnika. Skala ma taki sam układ, jak lampowy poprzednik, zakresy ułożone są w kolejności U-D-S-K, z tego zakres UKF ma najwyższe częstotliwości po lewej stronie.

Na przedniej ściance zwracają uwagę klawisze przełącznika zakresów. Jest to przełącznik typu Isostat, którego suwaki wciskane są standardowo w poziomie, czyli prostopadle do ścianki radia. W Fagocie skonstruowano zestaw dodatkowych dźwigni, dzięki którym klawisze naciska się w kierunku pionowym, jak w dawnych odbiornikach lampowych. Podobne rozwiązanie występuje w OR Diana-stereo. Jeden z klawiszy służy do włączenia automatycznej regulacji częstotliwości na UKF (tzw. ARCz.). Obok przełącznika po lewej stronie znalazły się pokrętła potencjometru siły głosu z wyłącznikiem zasilania i potencjometr barwy tonu a po prawej stronie dwa pokrętła strojenia AM i FM.

Charakterystyczne jest w Fagocie chassis, przejęte z modelu lampowego, mocowane do spodu obudowy przy pomocy czterech śrub z podwójnymi gumowymi podkładkami tłumiącymi drgania. Konstrukcję chassis stanowią dwa kątowniki z blachy ocynkowanej o długości 40 cm przebiegające wzdłuż radia, prostopadła do nich ramka przy płycie czołowej oraz poprzeczne pionowe przegrody blaszane, wysokie na 12,5 cm. W ten sposób wnętrze zostało podzielone na trzy klatki o szerokości ok. 6, 23 i 11 cm. W pierwszej klatce od lewej (patrząc z tyłu radia) znajduje się głowica UKF GF-21, w centralnej klatce główna płyta drukowana, kondensator zmienny i antena ferrytowa a w trzeciej wzmacniacz m.cz. i zasilacz. Podobny układ był lampowym Klawesynie, z tą różnicą, że tam w trzeciej klatce umieszczony był tylko zasilacz i transformator głośnikowy. Pod płytą drukowaną wycięte jest w spodzie obudowy okienko serwisowe, zaślepione perforowaną tekturą.

W pozostałej wolnej przestrzeni znalazł się okrągły głośnik 3W , 15 Ω produkcji jugosłowiańskiej (Elektronska Industrija) z magnesem po stronie membrany. Taki głośnik o grubości mniejszej niż 5 cm był zazwyczaj umieszczany w bardzo płytkich obudowach. Z tyłu znajdują się gniazda antenowe AM-FM na oddzielnej płytce bakelitowej w klatce 1, gniazda DIN gramofon i magnetofon wlutowane do płyty oraz gniazdo głośnikowe płytce bakelitowej w klatce 3. Pusty otwór w płytce obok gniazda głośnika, który mógłby sugerować planowaną produkcję wersji stereofonicznej, to miejsce po metalowym gnieździe DIN występującym w modelach lampowych.

Odbiornik ma moc wyjściową 1,5 W i cztery zakresy fal: Długie, Średnie, Krótkie (25 – 49m) i UKF (OiRT 65,5–74 MHz). Układ elektryczny zawiera 11 tranzystorów germanowych; wśród nich dwa polskie: TG3A i TG50.

W Fagocie zastosowano konstrukcję modułową układu elektrycznego. Głowica GF-21 na własnej płytce drukowanej w blaszanej osłonie umieszczona jest w pierwszej klatce. Zbudowana jest na trzech tranzystorach AF-106, ma oddzielny oscylator (w następnych popularnych odbiornikach był mieszacz samodrgający). Strojona jest oddzielnym, potrójnym kondensatorem powietrznym. Kolejny moduł stanowi wzmacniacz p.cz. AM-FM na płytce 2217-142, wlutowanej do płyty głównej. Trzeci odrębny moduł to wzmacniacz m.cz. na tranzystorach AC180/181 lub GC511/521 oraz zasilacz, zmontowane na płytce 2217-141 umieszczonej odrębnie w klatce trzeciej.

Do strojenia na zakresach AM służy kondensator KPOM 375/500, stosowany w odbiornikach lampowych i umieszczony na pierwszej przegrodzie, jak w Klawesynie. Oddzielne kondensatory zmienne dla zakresów AM i FM pozwalają na zastosowanie dwóch pokręteł strojenia. Na osiach pokręteł umieszczono żeliwne koła zamachowe, zwiększające płynność i komfort strojenia. W niektórych egzemplarzach Fagota występują gałki mocowane do osi za pomocą śrubek - rozwiązanie powszechne w odbiornikach lampowych przez poprzednie kilkadziesiąt lat.

Inne materiały:

(1) 2005-05-14, Wojciech Pysz, Fagot DMT-301 21403

(2) 2004-03-23, Wojciech Pysz, Fagot DMT-301 21403

(3) 2004-03-23, Wojciech Pysz, Fagot DMT-301 21403

(4) 2005-05-14, Wojciech Pysz, Fagot DMT-301 21403

(5) 2022-07-13, Wojciech Pysz, Fagot DMT-301 21403

(6) 2022-07-13, Wojciech Pysz, Przełącznik zakresów

(7) 2022-07-13, Wojciech Pysz, Koła zamachowe

(8) 2022-07-13, Wojciech Pysz, Wzmacniacz mocy

(9) 2022-07-13, Wojciech Pysz, Głowica UKF i kondensator zmienny

(10) 2022-07-13, Wojciech Pysz, Głośnik